Partenon monumentalna świątynia na ateńskim wzgórzu Akropol

Pomiędzy rokiem 448 a 432 przed naszą erą na ateńskim wzgórzu Akropol wzniesiona została ku czci bogini Ateny  patronki miasta – monumentalna świątynia nazywana Partenon.

Do budowy świątyni przystąpiono z polecenia Peryklesa ateńskiego polityka żyjącego w latach 495 p. n. e. – 429 p. n. e. Zadanie to zostało zlecone Fidiaszowi najbardziej znanemu rzeźbiarzowi. Jego pomocnikami zostali: Iktinos i Kallikrates. Zbudowanie świątyni zajęło 16 lat. Przy wznoszeniu konstrukcji nie używano żadnej zaprawy, używano jedynie bardzo precyzyjnie wyszlifowanych marmurowych, białych kamieni. Tego typu konstrukcja nazywana jest blokową. Budowla ma plan prostokąta, jej stylobat składająca się z 3 stopni podstawa świątyni wzniesiono o wymiarach: 69,50 x 30,88 m. Strop i dach podtrzymywany jest przez kolumny. U boków dłuższych jest ich po 17, u krótszych po 8. Ich wysokość wynosi 10,43 m, szerokość 1,10 m. Ich trzony zostały odchylone od pionu o 1,75 cm. Zastosowanie entazy nadało całości lekkości. Najbardziej świętym miejscem jest cella. Umieszczano w niej posąg bóstwa, w tym przypadku posąg Ateny dzieło Fidiasza.

Partenon

źródło: freeimages.com

Wystrój rzeźbiarski świątyni jest imponujący. Zewnętrzne ściany celli ozdobione zostały płaskorzeźbionym ciągłym fryzem. Fryz ma imponującą długość 160 m. Przedstawiono na nim odbywający się raz na cztery lata pochód pantejski. Na belkowaniu zostały umieszczone 92 metopy prostokątne, ozdobione rzeźbami kamienne płyty. Znalazły się na nich między innymi sceny przedstawiające wojnę trojańską. Budowla ozdobiona jest także tympanonami. Jeden z nich przedstawia moment narodzin Ateny. Wszystkie ozdoby pokryte były polichromią.

W V wieku naszej ery posąg Ateny wywieziono do Konstantynopola i zniszczono. W następnym stuleciu świątynię zamieniono w kościół obrządku wschodniego dokonując pewnych przeróbek. Kolejna przebudowa miała miejsce w XV wieku po zamianie na meczet. Największe zniszczenia datowane są na 27 IX 1687 roku. Prace rekonstrukcyjne rozpoczęto w latach międzywojennych XX wieku.

admin

Leave a Reply